Menu

Patron szkoły

Tadeusz Kościuszko

 

Patron szkoły

 

 

Tadeusz Kościuszko żył w latach 1746 – 1817. Był jednym z najwybitniejszych Polaków. Do dziś przedstawiany jest jako symbol patriotyzmu i wolności. Wspaniały żołnierz, inżynier wojskowy, fortyfikator, bohater polski i amerykański urodził się w rodzinie szlacheckiej na Polesiu. Był absolwentem Szkoły Rycerskiej w Warszawie i Akademii Wojskowej w Paryżu. Przepełniony liberalnymi ideałami walczył o wolność USA w wojnie z lat 1775 – 83. Odznaczył się tam wielkimi umiejętnościami – fortyfikował min. Filadelfię oraz przyczynił się do zwycięstwa Amerykanów pod Saratogą. Kościuszko odtąd traktowany był jak amerykański bohater narodowy, o czym świadczą jego liczne pomniki oraz nazwy miejscowości, którym patronuje. Warto zaznaczyć, że część wynagrodzenia od Kongresu USA przeznaczył na wykupienie grupy Murzynów z niewoli. Po powrocie do kraju osiadł w majątku w Siechnowiczach, gdzie dał dowód wspaniałej postawy wobec chłopów – stopniowo ograniczał im pańszczyznę.

 

 

Tymczasem nad Polskę nadciągały kolejne czarne chmury – za nami był I rozbiór z 1772 roku i groźba kolejnych. Środowiska patriotyczne uchwaliły Konstytucję 3 Maja w 1791 roku. Było jasne, że ta próba ratunku Rzeczypospolitej spotka się ze sprzeciwem Rosji. Tak się też stało i w roku 1792 doszło do wojny polsko-rosyjskiej, zwanej wojną w obronie Konstytucji. I tutaj po raz kolejny Tadeusz Kościuszko wykazał się wielkim talentem wojskowym. Jako dowódca jednej z dywizji armii koronnej odniósł wspaniałe sukcesy pod Zieleńcami i Dubienką. W uznaniu zasług został wtedy odznaczony nowo uchwalonym Orderem Virtuti Militari. Po przystąpieniu Stanisława Augusta Poniatowskiego do konfederacji targowickiej i klęsce w wojnie o Konstytucję Kościuszko udał się do Francji, gdzie próbował, bez powodzenia, pertraktować z ówczesnymi władzami rewolucyjnymi o pomoc Polsce.

II rozbiór Polski z 1793 roku sprawił, że sytuacja Rzeczpospolitej stała się dramatyczna. Oskarżony o zdradę król nie miał większego wpływu na losy kraju. Wówczas pozostał chyba tylko jeden możliwy czyn patriotyczny – powstanie narodowe jako walka o wolność. Tadeusz Kościuszko nie mogąc pogodzić się z upadkiem ojczyzny rozpoczął przygotowania do dzieła swego życia – insurekcji. W oparciu o cały naród – wszystkie warstwy społeczne, organizował polskie siły wojskowe. Stworzył min. Legendarną chłopską formację kosynierów, których odziały w sprzyjających okolicznościach militarnych cechowały się wysoką skutecznością jako siły pomocnicze. Ciekawostką jest fakt, że sformował także jednostki tzw. strzelców celnych, czyli prekursorów snajperów.

 

 

W dniu 24 marca 1794 roku jako Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej objął dowództwo powstania. Już na samym początku odnosił pewne sukcesy, choć głównie o znaczeniu moralnym, w mniejszym stopniu strategicznym. Symbolem jest tu zwycięstwo nad Rosjanami pod Racławicami 4 kwietnia 1794 roku, w dużej mierze odniesione dzięki kosynierom. Zgodnie ze swymi liberalnymi poglądami Kościuszko wydał 7 maja 1794 roku słynny uniwersał połaniecki – dokument, w którym zobowiązywał się do wprowadzenia szeregu korzystnych praw dla najbardziej pokrzywdzonej warstwy społecznej, czyli chłopów. Jako Naczelnik dowodził w kolejnych bitwach z przeważającym wrogiem. Pomimo wysiłków wodza insurekcja nie miała większych szans. Przełomową okazała się klęska pod Szczekocinami 6 czerwca 1794 roku. Powstanie zaczęło słabnąć, by otrzymać najmocniejszy cios 10 października 1794 roku pod Maciejowicami. Po przegranej bitwie ciężko ranny Naczelnik dostał się do rosyjskiej niewoli i został osadzony w twierdzy w Petersburgu. Insurekcja wkrótce upadła, czego następstwem był III rozbiór Polski w 1795 roku i finis Poloniae.

 

Tadeusz Kościuszko został zwolniony z więzienia w 1796 roku, ale musiał przyrzec carowi, że nie wróci na ziemie polskie. Odtąd przebywał na emigracji, min. we Francji i Szwajcarii. Nie miał już wówczas wpływu na wydarzenia polityczne, choć kilkakrotnie prowadził rozmowy z Napoleonem dotyczące sprawy polskiej. Nie ufał jednak cesarzowi Francuzów i nie włączył się w kampanie napoleońskie. Zmarł w 1817 roku w Szwajcarii. W roku 1927 serce Tadeusza Kościuszki sprowadzono do Polski, w roku 1983 złożono je na Zamku Królewskim w Warszawie.

Tadeusz Kościuszko jest postrzegany jako symbol patriotyzmu, walki o wolność oraz idei demokratycznych. Można stwierdzić, że był prekursorem społeczeństwa obywatelskiego – obejmującego wszystkie warstwy społeczne. Jego postać oraz wartości, które reprezentował są znane i cenione na całym świecie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Aktualności

Kontakt

  • Szkoła Podstawowa nr 1 im. Tadeusza Kościuszki w Nowej Soli
    67-100 Nowa Sól, ul. Szkolna 1
  • (+48) 68-387-54-04


Galeria zdjęć